Οι Αμφιβάλλοντες 11+1 "Θωμάδες"

Οι Αμφιβάλλοντες 11+1 "Θωμάδες"

Οι Αμφιβάλλοντες Δώδεκα

Του Χρύσανθου Θεοχάρη

Είναι γνωστή η περίπτωση του Αμφισβητία ή ακριβέστερα του Αμφιβάλλοντα  ΘΩΜΑ, όπως τον παρουσιάζει ο Ιωάννης στο 20 κεφάλαιο του Ευαγγελίου του.

Όμως ίσως αξίζει να επισημάνουμε πως το ίδιο ακριβώς που λέγεται για τον Θωμά στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, το ίδιο και σχεδόν ακριβώς και με κάθε λεπτομέρεια λέγεται και για τους υπόλοιπους των Δώδεκα, στο Ευαγγέλιο του Λουκά 24:1-12.

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ 24:1-12

1Την επόμενη μέρα όμως μετά το Σάββατο, από τα βαθιά χαράματα, ήρθαν οι γυναίκες στον τάφο με τα αρώματα που είχαν ετοιμάσει· μαζί τους ήταν και μερικές άλλες. 2Βρήκαν τότε την πέτρα κυλισμένη από το μνήμα 3και, όταν μπήκαν σ’ αυτό, δε βρήκαν το σώμα του Κυρίου Ιησού. 4Καθώς απορούσαν γι’ αυτό, φάνηκαν μπροστά τους δύο άντρες με αστραφτερές στολές. 5Κι ενώ αυτές κατατρομαγμένες είχαν σκυμμένο το πρόσωπό τους στη γη, τις ρώτησαν: «Τι ζητάτε τον ζωντανό ανάμεσα στους νεκρούς; 6Δεν είναι εδώ, αναστήθηκε! Θυμηθείτε τι σας είχε πει, όταν ακόμα ήταν στη Γαλιλαία. 7Σας είπε ότι ο Υιός του Ανθρώπου πρέπει να παραδοθεί στα χέρια των εχθρών του Θεού, να σταυρωθεί και την τρίτη ημέρα ν’ αναστηθεί». 8Θυμήθηκαν τότε τα λόγια του. 9Επέστρεψαν λοιπόν απ’ το μνήμα και τα ανάγγειλαν όλα αυτά στους έντεκα μαθητές και σ’ όλους τους άλλους. 10Αυτές που τα έλεγαν αυτά στους αποστόλους ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, η Ιωάννα, η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου και οι υπόλοιπες που ήταν μαζί τους. 11Τα λόγια αυτά τους φάνηκαν φλυαρίες και δεν τις πίστευαν. 12Ο Πέτρος όμως σηκώθηκε κι έτρεξε στο μνήμα. Όταν έσκυψε, είδε μέσα μόνο τα σάβανα και γύρισε σπίτι του γεμάτος απορία γι’ αυτό που είχε γίνει. 

Η ερώτηση που δημιουργείται απ’ τα παραπάνω είναι η εξής: Εδώ στο Λουκά 24 έχουμε μια ομάδα γυναικών που ζουν μια εμπειρία ίδια μ’ αυτήν που είχαν οι μαθητές στον Ιωάννη κεφάλαιο 20. Στην περιγραφή του Λουκά, όταν η ομάδα των γυναικών μαθητών του Ιησού περιγράφουν στους μαθητές και τους άλλους που ήταν μαζί τους την εμπειρία που είχαν στον τάφο του Ιησού, εκείνοι όλοι μαζί υιοθετούν τη στάση που υιοθέτησε ο Θωμάς, και μάλιστα προκλητικά χειρότερη: Θεώρησαν δηλαδή την περιγραφή των γυναικών «φλυαρίες» και γι' αυτό το λόγο δεν τις πίστεψαν!!! Γιατί όμως εμείς δεν αποδίδουμε και σ' αυτούς τουλάχιστον το χαρακτηρισμό «αμφιβάλλοντες», που αποδίδεται στο Θωμά στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη;

Είναι σίγουρο πως το πρόβλημα ήταν «σεξιστικό», πράγμα λογικό και ανεμενόμενο για τα δεδομένα της εποχής εκείνης. Ο ίδιος ο Ιησούς βέβαια είχε διαφοροποιηθεί αρκετά, όσο έστω του επέτρεπε το πολιτισμικό περιβάλλον. Δυστυχώς στους αιώνες που ακολούθησαν αντί να γίνουν περισσότερα βήματα προς τα εμπρός έγιναν πολύ πολύ περισσότερα βήματα προς τα πίσω. 

Ο τρόπος που ερμηνεύονται σεξιστικές ιστορίες σαν τις παραπάνω έχει να κάνει με το πώς ξεφεύγουν απ’ τα «ραντάρ» [να μην τα πιάνουν τα ραντάρ] κι αυτό γιατί οι αντιλήψεις αυτές ήταν κυρίως τότε αλλά σε μεγάλο βαθμό και σήμερα ευρέως αποδεκτές και η αμφισβήτηση τους «βουνό». Χρειάζεται μεγάλος αγώνας για να κερδηθούν τέτοιοι σημαδιακοί στόχοι. 

Όποιος επιθυμεί να γνωρίσει περισσότερα για την κατάσταση που επικρατούσε στην Εκκλησία απ’ τα τέλη του Πρώτου Αιώνα και τους αιώνες που ακολούθησαν θα πρέπει διαβάσει κυρίως βιβλία πανεπιστημιακού επιπέδου. Το πρώτο και καλύτερο είναι η Εκκλησιαστική Ιστορία του Καθηγητή του Παν/μίου Αθηνών Αρχιμ. Βασιλείου Στεφανίδου, 3^η έκδοση 1970. Όσοι ενδιαφέρονται για περισσότερη πληροφόρηση είμαστε στη διάθεσή τους. 

Τα Όνειρα

 

Τα Όνειρα

Βιβλική – Ψυχολογική - Λαϊκίστικη Μελέτη και προσέγγιση

Του Χρύσανθου Θεοχάρη

Τα όνειρα βρίσκονταν πάντα στο επίκεντρο του ανθρώπινου ενδιαφέροντος, αν και για διαφορετικούς λόγους. Η γενική εικόνα που αναδύεται απ’ τη μελέτη και αξιολόγηση των παραμέτρων του φαινομένου είναι πως όσο πιο υγιής και θεμελιωμένη είναι η θρησκευτικότητα, η πνευματικότητα και η γνώση της ψυχολογίας του βάθους που έχει κάποιος, τόσο πιο υγιής και θετική είναι και η σχέση του με τα όνειρα. Απ’ την άλλη, όσο πιο χαμηλό είναι το μορφωτικό επίπεδο και όσο πιο τυπολατρική και φανταμενταλιστική η θρησκευτικότητα κάποιου, τόσο περισσότερη είναι και η σημασία που δίνει στα όνειρα και εξίσου «περίεργες» και οι ερμηνείες που υιοθετεί για αυτά.

Στη μελέτη μας θα κάνουμε πρώτα μια περιήγηση σε ολόκληρη τη Βίβλο – Παλαιά όσο και Καινή Διαθήκη - για να δούμε διεξοδικά όλα τα οράματα-όνειρα που αναφέρονται εκεί, ο ρόλος και η σημασία που έχουν και τέλος ο τρόπος που αξιολογούνται.
Στη συνέχεια θα ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στην Ψυχολογία του Βάθους για να ενημερωθούμε πώς αξιολογούνται εκεί τα όνειρα και πάνω σε ποια βάση.
Τέλος θα εστιάσουμε την προσοχή μας στη Λαϊκίστικη και θρησκευτική Φανταμενταλιστική αντιμετώπιση του ονείρου στη σημερινή κοινωνία.

1. Τα Όνειρα στην Εβραϊκή Βίβλο (Παλαιά Διαθήκη)

Α. Γειτονικοί Ειδωλολατρικοί Λαοί

Πρώτα πρώτα, και κάπως «ανορθόδοξα» βέβαια, βλέπουμε να παρουσιάζονται στις σελίδες της Παλαιάς Διαθήκης κάποιες περιπτώσεις ειδωλολατρών ηγετών ή αξιωματούχων τους οι οποίοι εμφανίζονται να διακατέχονται από έντονο ενδιαφέρον για τα όνειρα και να έχουν στην υπηρεσία τους τους καλύτερους ερμηνευτές και ονειροκρίτες που διαθέτει η χώρα τους. Τα σχετικά ονειρικά περιστατικά που αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη μνημονεύονται ουσιαστικά για να φανεί απ’ τη μια ότι οι «δικοί τους» μάγοι και ερμηνευτές ονείρων είναι ερασιτέχνες και άσχετοι και απ’ την άλλη ότι οι «δικοί μας», βεβαίως βεβαίως, είναι τσακάλια που ξεπετούν με τον πλέον πειστικό τρόπο ακόμη και τα πιο δύσκολα όνειρα. Φαίνεται κάπως υπερβολικό και τετριμμένο, ταυτόχρονα όμως και αναμενόμενο - έτσι λειτουργεί ο άνθρωπος γενικά, έτσι λειτουργούσαν και οι Εβραίοι συγγραφείς. Επειδή λοιπόν το θέμα αυτό αφορά μια παράμετρο που δεν είναι ουσιαστικής σημασίας και επειδή δεν υπάρχει λόγος να κάνουμε έρευνα πρωτογενών πηγών για τις απόψεις των γειτονικών με το Ισραήλ χωρών για τα όνειρα, θα αρκεστούμε σε μια σύντομη αναφορά στις σχετικές Βιβλικές περικοπές τις οποίες σχεδόν όλοι μας γνωρίζουμε.

Η πρώτη περίπτωση αφορά τον Ιωσήφ κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας και φυλάκισης του στην Αίγυπτο. Στη φυλακή (Γένεση κεφ. 40) ο Ιωσήφ εξηγεί το όνειρα δυο αξιωματούχων του Φαραώ, η οποία εξήγηση σύντομα επαληθεύεται.

Η δεύτερη περίπτωση, στενά δεμένη με την πρώτη και με «αστέρι» και αυτή τη φορά τον Ιωσήφ, αφορά το πασίγνωστο όνειρο του ίδιου του Φαραώ – τις εφτά παχιές και τις εφτά ισχνές αγελάδες (Γένεση κεφ. 41)– που προετοιμάζει την άνοδο του Ιωσήφ στα ανώτερα κυβερνητικά κλιμάκια της Αιγύπτου και τη «μετακόμιση» των Εβραίων Προπατόρων στην Αίγυπτο της δουλείας.

Η Τρίτη περίπτωση εκτυλίσσεται στη Βαβυλώνα, όπου οι πιο εκλεκτοί των Εβραίων είχαν μεταφερθεί σκλάβοι στη Βαβυλώνα. Ανάμεσα τους ήταν και γνωστός και πολύς Δανιήλ ο προφήτης, το οποίο μας προϊδεάζει για μεγάλες εξελίξεις – και πραγματικά αυτό γίνεται!

Ο Ναβουχοδονόσορας είδε ένα όνειρο που τον τάραξε τόσο που το ξέχασε. Απαιτούσε λοιπόν απ’ τους μάγους του να του αποκαλύψουν το όνειρο που είδε και στη συνέχεια να του δώσουν την ερμηνεία. Τρελές (υποτιθέμενες) απαιτήσεις δηλαδή που ήταν αδύνατο να ικανοποιηθούν. Ο Δανιήλ όμως μπόρεσε και ανταποκρίθηκε και στις δυο απαιτήσεις του Βασιλιά. Οι λεπτομέρειες του ονείρου - το άγαλμα που συντρίφτηκε από ένα λιθάρι που ήρθε απ’ το «πουθενά» - βρίσκονται στο 2^ο κεφάλαιο του βιβλίου του Δανιήλ.

Υπάρχουν αρκετές επιφυλάξεις για την ιστορικότητα των διηγήσεων αυτών. Μια επιφύλαξη είναι η απουσία των γεγονότων αυτών απ’ τα αρχεία ή άλλες πηγές των αντίστοιχων γειτονικών χωρών. Μια δεύτερη αφορά την εποχή της συγγραφής κυρίως του Bιβλίου του Δανιήλ. Πάντως οι παραπάνω διηγήσεις έχουν σαν κύριο στόχο να δείξουν πως ο Θεός του Ισραήλ «εμπλέκεται» ενεργά στις υποθέσεις των ειδωλολατρικών λαών δια μέσου εκλεκτών δούλων του κάτι που σύμφωνα με τις διηγήσεις φέρνει την αναγνώριση ότι ο Γιαχβέ είναι ο αληθινός Θεός.

Β. Στο Λαό Ισραήλ

Αυτό που γίνεται αντιληπτό εξαρχής είναι πως τα όνειρα που συναντάμε στην Παλαιά Διαθήκη ΔΕΝ είναι όνειρα προσωπικού χαρακτήρα και δεν αφορούν σε ατομικές βιοτικές υποθέσεις. Αντίθετα αφορούν σε επώνυμα άτομα που παίζουν κάποιο σημαντικό και συγκεκριμένο ρόλο στα θεϊκά σχέδια που εντάσσονται στην Σωτηριολογική Ιστορία. Ούτε πρόκειται για όνειρα με τη σημερινή έννοια της λέξης, αλλά για  θεοφάνειες κατά τη διάρκεια του ύπνου που σκοπό έχουν να μεταφέρουν στους ειδικούς αποδέκτες σύντομα και πολύ ξεκάθαρα μηνύματα με τη μορφή οδηγιών τα οποία δεν χρειάζονται τη βοήθεια ειδικών εξηγητών. Σίγουρα όλοι οι άνθρωποι της εποχής έβλεπαν όνειρα σαν αυτά που βλέπουμε και εμείς σήμερα, όμως αυτά έμειναν εκτός των Βιβλικών Κειμένων. Μερικά παραδείγματα «θεολογικών» ονείρων που είναι πολύ ενδεικτικά:

Αβραάμ – Γένεση 15:12-21

«13 Να το ξέρεις καλά πως κάποτε οι απόγονοί σου θα πάνε να ζήσουν σε μια ξένη χώρα. Εκεί θα γίνουν δούλοι και θα τους καταπιέσουν για τετρακόσια χρόνια. 14 Αλλά εγώ θα τιμωρήσω το λαό που θα τους υποδουλώσει και τότε θα φύγουν από τη χώρα εκείνη με πλούτη πολλά…»

Γεδεών – Κριτές 6:25-26

Εκείνη τη νύχτα είπε ο Κύριος στο Γεδεών: «Πάρε τον εφτάχρονο, καλοθρεμμένο ταύρο του πατέρα σου, και κατάστρεψε το θυσιαστήριο του Βάαλ, που έχει χτίσει ο πατέρας σου... Έπειτα χτίσε θυσιαστήριο στον Κύριο, το Θεό σου… και πρόσφερε τον καλοθρεμμένο ταύρο ολοκαύτωμα…»

Σολομώντας – Α Βασιλέων 3:4-15

Τη νύχτα, εκεί στη Γαβαών, του παρουσιάστηκε ο Κύριος, ο Θεός, σε όνειρο και του είπε: «Ζήτησέ μου τι θέλεις να σου δώσω». Ο Σολομών απάντησε: «Δώσε μου, λοιπόν Κύριε, τη σοφία που χρειάζομαι για να διοικώ το λαό σου και να διακρίνω τι είναι καλό και τι κακό γι’ αυτούς … Ο Κύριος ευχαριστήθηκε με το αίτημα του βασιλιά Σολομώντα, και του είπε: «… όπως μου ζήτησες, θα σου δώσω σοφία και γνώση … κι επιπλέον σου δίνω όσα δε ζήτησες: πλούτο και δόξα...»

Να πούμε επίσης πως στην Παλαιά Διαθήκη το όνειρο ή ενύπνιο ήταν στενά συνδεδεμένο με το προφητικό λειτούργημα. Τονίζουμε όμως και πάλι πως δεν επρόκειτο για τα συνηθισμένα όνειρα της ανθρώπινης καθημερινότητας, αλλά διάλογοι και φανέρωση πραγμάτων απ’ τον Κύριο (Γιαχβέ) μια και δεν γινόταν να εμφανιστεί σ’ αυτούς «πρόσωπο με πρόσωπο».

Ιερεμίας 23:25-32, 16

Λέει ο Κύριος: «Άκουσα τις ανοησίες των προφητών που ισχυρίζονται ότι μιλούν εξ ονόματός μου. “Είδα όνειρο, είδα όνειρο!” λένε. Είναι όμως ψέματα… Ο προφήτης που έχει δει ένα όνειρο ας το διηγηθεί», λέει ο Κύριος. «Κι αυτός που άκουσε το λόγο μου ας τον διακηρύξει πιστά. Θα φανεί πού είναι το άχυρο και πού είναι το σιτάρι ... Γι’ αυτό εγώ είμαι εναντίον των προφητών εκείνων, που κλέβουν το μήνυμα ο ένας απ’ τον άλλον και ισχυρίζονται ότι το έχουν πάρει από μένα ... Είμαι εναντίον των προφητών που λέν’ για προφητείες τα όνειρά τους, τα διηγούνται και παραπλανούν το λαό μου με τα χονδροειδή ψεύδη τους..», λέει ο Κύριος.

Βλέπουμε πάντως πως και τότε υπήρχαν οι ψευδοπροφήτες που είχαν τους δικούς τους σχεδιασμούς και σκοπιμότητες, γράφοντας στα παλιά τους παπούτσια το Θεό, ίσως και μη πιστεύοντας καν στην ύπαρξή του - και τώρα υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν!!! 

Να πούμε για άλλη μια φορά πως για τα όνειρα που αναφέρονται στην Π.Δ. και τα οποία εντάσσονται στη Σωτηριακή γραμμή δεν υπήρχαν και ούτε χρειάζονταν ερμηνευτές ονείρων. Τα άλλα όνειρα της «ανθρώπινης» καθημερινότητας δεν εντάχθηκαν στη θεματολογία της Π.Δ. Πάντως και το ότι υπήρχαν γνώριζαν και το πώς πλάθονται στην ανθρώπινη συνείδηση το ήξεραν. Ήξεραν και πώς να τα ξεχωρίζουν. Να και η διάγνωση του «Ιεροκήρυκα» (Εκκλησιαστή):

Εκκλησιαστής 5:2

«Όπως οι πολλές έγνοιες φέρνουν άσχημα όνειρα, έτσι και τα λόγια τα πολλά, φέρνουν ανόητες κουβέντες.»

 

2. Στην Καινή Διαθήκη

Και για την Κ.Δ. ισχύει ό,τι και στην Π.Δ., ότι δηλαδή τα προσωπικά, ιδιωτικά όνειρα, που δεν αφορούν με κάποιο οποιοδήποτε τρόπο στη Σωτηριακή γραμμή/σχέδιο, απουσιάζουν απ’ τα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Ας δούμε τα πιο αντιπροσωπευτικά περιστατικά που επιβεβαιώνουν αυτή την αλήθεια.

Ιωσήφ «άνδρας της Μαρίας» (Ματθαίος 1:16, 18-24)

Όταν ο Ιωσήφ πληροφορήθηκε ότι η Μαρία ήταν έγκυος, χωρίς προηγουμένως οι δυο τους να έχουν «συνευρεθεί», σχεδίαζε να την χωρίσει, δηλαδή να διαλύσει τον αρραβώνα, διακριτικά και χωρίς την επίσημη διαδικασία. Τότε εμφανίστηκε στον ύπνο του ένας άγγελος απ’ το Θεό και του είπε,

«Ιωσήφ, απόγονε του Δαβίδ, μη διστάσεις να πάρεις στο σπίτι σου τη Μαριάμ, τη γυναίκα σου, γιατί το παιδί που περιμένει προέρχεται από το Άγιο Πνεύμα. 21Θα γεννήσει γιο, και θα του δώσουν το όνομα Ιησούς, γιατί αυτός θα σώσει το λαό του από τις αμαρτίες τους».

Ιησούς και οι γονείς του φεύγουν στην Αίγυπτο (Ματθαίος 2:13-15)

Όταν αναχώρησαν οι μάγοι, ένας άγγελος του Θεού παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ στο όνειρό του και του είπε: «Σήκω αμέσως, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο και μείνε εκεί ωσότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης όπου να ’ναι θα ψάξει να βρει το παιδί, για να το σκοτώσει».

Η επιστροφή από την Αίγυπτο (Ματθαίος 2:19-21

Όταν, λοιπόν, πέθανε ο Ηρώδης, ένας άγγελος σταλμένος από τον Κύριο εμφανίστηκε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο, 20και του είπε: «Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη χώρα του Ισραήλ, γιατί πέθαναν όσοι ήθελαν να θανατώσουν το παιδί». 

Και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις τα όνειρα αυτά είναι σε ξεκάθαρη γλώσσα κατανοητή απ’ τον καθένα και δεν χρειάζεται ειδικός ερμηνευτής ή ονειροκρίτης να τα εξηγήσει.

Σύζυγος του Πιλάτου (Ματθαίος 27:19)

Ενώ [ο Πιλάτος] καθόταν στη δικαστική του έδρα, η γυναίκα του τού έστειλε με κάποιον ετούτο το μήνυμα: «Μην κάνεις τίποτα εναντίον αυτού του αθώου, γιατί πολύ ταλαιπωρήθηκα απόψε στ’ όνειρό μου εξαιτίας του».

Εδώ πρόκειται για ένα εντελώς άγνωστο σε μας άτομο, το οποίο σαν σύζυγος του Ρωμαίου Κυβερνήτη προφανώς γνώριζε κάποια πράγματα για τον Ιησού, παρακολουθούσε τις εξελίξεις των ημερών που οδήγησαν στη σταύρωσή του και όλα αυτά έγιναν η αφορμή να προκύψει ένα όνειρο σίγουρα σχετικό με το πρόσωπό του τις λεπτομέρειες του οποίου όμως δεν γνωρίζουμε.

Πράξεις 2:17εξ. (από Ιωήλ 2:28εξ.)

Αυτό θα συμβεί στις έσχατες ημέρες, λέει ο Θεός: Θα χαρίσω πλουσιοπάροχα το Πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο. έτσι, οι γιοι σας κι οι θυγατέρες σας θα κηρύξουν την αλήθεια· οι νέοι σας θα δουν οράματα κι οι γέροντές σας θα ονειρευτούν όνειρα θεϊκά.

Οράματα (όνειρα) με επίκεντρο τον ΠΑΥΛΟ

Όνειρο/Όραμα Παύλου στην Τρωάδα (Τροία) – Πράξεις 16:9-10

Εκεί ο Παύλος είδε τη νύχτα ένα όραμα: ένας Μακεδόνας στεκόταν μπροστά του και τον παρακαλούσε μ’ αυτά τα λόγια: «Πέρασε στη Μακεδονία και βοήθησέ μας». Όταν είδε το όραμα, αμέσως ψάξαμε για πλοίο να πάμε στη Μακεδονία, γιατί ήμασταν βέβαιοι ότι μας είχε προσκαλέσει ο Κύριος να τους φέρουμε το μήνυμα του ευαγγελίου.

Όνειρο/Όραμα Παύλου στην Κόρινθο – Πράξεις 18:9-11

Μια νύχτα είπε ο Κύριος στον Παύλο μ’ ένα όραμα: «Μη φοβάσαι αλλά κήρυττε το ευαγγέλιο και μη σωπαίνεις, γιατί εγώ είμαι μαζί σου· κανείς δεν θα σου επιτεθεί να σε κακοποιήσει, γιατί έχω πολύ λαό σ’ αυτή την πόλη». Έτσι ο Παύλος κάθισε εκεί ένα χρόνο κι έξι μήνες, και τους δίδασκε το λόγο του Θεού.

Ο Παύλος Μπροστά στο Μεγάλο Συνέδριο των Ιουδαίων –
Πράξεις 23:11

Τη νύχτα που ακολούθησε, φανερώθηκε σ’ αυτόν ο Κύριος και του είπε: «Θάρρος, Παύλε! Όπως έδωσες τη μαρτυρία σου για μένα στην Ιερουσαλήμ, έτσι πρέπει να τη δώσεις και στη Ρώμη».

Στο Πλοίο προς τη Ρώμη και η Τρικυμία – Πράξεις 27:23-24

Την περασμένη νύχτα μού φανερώθηκε ένας άγγελος του Θεού στον οποίο ανήκω και τον οποίο υπηρετώ, και μου είπε: “Μη φοβάσαι, Παύλε! Πρέπει να εμφανιστείς στον αυτοκράτορα, κι έτσι ο Θεός για χάρη σου θα σώσει όλους όσοι είναι μαζί σου στο πλοίο”. 

Στα δυο παρακάτω εδάφια, τέλος, σαφέστατα και σε έντονο ύφος καταδικάζονται τα «οράματα» (όνειρα) κάποιων ανθρώπων «που δεν είναι ενωμένοι με το Χριστό που είναι η κεφαλή» (π.χ. Κολοσσαείς 2:19).

Κολοσσαείς 2:18

Ας μη σας κατακρίνει κανένας απ’ αυτούς που τους αρέσει μια δήθεν ταπεινόφρονη λατρεία των αγγέλων, που βυθίζονται σε ψεύτικα οράματα και χωρίς λόγο υπερηφανεύονται με το υποδουλωμένο στην αμαρτία μυαλό τους.

Επιστολή Ιούδα εδαφιο 8

Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους αυτούς. Βλέπουν όνειρα που τους οδηγούν να μολύνουν με την αμαρτία το ίδιο τους το σώμα, να απορρίπτουν τη θεϊκή εξουσία και να καθυβρίζουν τους αγγέλους.

 

3. Όνειρα και Ψυχολογία του Βάθους

Η επικρατέστερη επιστημονική άποψη και μάλλον η σωστότερη είναι αυτή που βλέπει τα όνειρα σαν «αποκαλύψεις», όχι βέβαια θεϊκές αλλά εσωτερικές του ανθρώπου, αποκαλύψεις δηλαδή του ασυνείδητου είτε του ατομικού είτε του συλλογικού. Με την έννοια Συλλογικό Ασυνείδητο εννοούνται τα συναισθήματα, οι σκέψεις, οι αναμνήσεις, οι τελετουργίες, οι μύθοι, οι καταβολές, οι πόθοι και οι επιθυμίες του ανθρώπινου γένους απ’ την αρχαιότητα. Η καινοτομία αυτή έχει την αρχή της στον μεγάλο ψυχολόγο Καρλ Γιούνγκ, με την οποία βέβαια δεν συμφωνεί ο Σίγκμουντ Φρόιντ ο οποίος κάνει λόγο μόνο για το ατομικό ασυνείδητο. Το αναφέρουμε λοιπόν με επιφύλαξη θεωρώντας το λίγο ως πολύ παρατραβηγμένο. Όσο για το ατομικό ασυνείδητο, αυτό περιλαμβάνει τους πόθους, τις επιθυμίες, τα πιστεύω, τους φόβους, τις αγωνίες και τα βιώματα γενικά του ατόμου απ’ τη γέννησή του μέχρι το παρόν.

Υπεραπλουστεύοντας, τα όνειρά μας είναι οι προσπάθειες του εαυτού μας, του συνόλου της ύπαρξής μας, να εκφραστεί. Συνεπώς η καλύτερη αντιμετώπιση και κατανόηση του ονείρου είναι εκείνη που προσπαθεί να το δει σαν μια γνήσια και μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουμε σε βάθος τον πραγματικό εαυτό μας. Το όνειρο με άλλα λόγια μας βοηθάει να αντιληφθούμε όλα εκείνα τα θετικά ή αρνητικά που απασχολούν την προσωπικότητά μας και στο βαθμό που την απασχολούν. Κάποια τουλάχιστον απ’ αυτά είναι βέβαιο ότι θα μας «ξαφνιάσουν και θα μας σοκάρουν» γιατί δεν ήμασταν και ούτε είμαστε διατεθειμένοι να ομολογήσουμε, να αναγνωρίσουμε, πως περνούν «και στο ξύπνιο μας» τέτοιες σκέψεις απ’ το μυαλό μας!!! Από Χριστιανική πλευρά αυτή η γνωριμία που μας προσφέρεται μέσω του ονείρου είναι και χρήσιμη και επιβεβλημένη.

[Για αυτούς που θέλουν να δώσουν στη γνωριμία αυτή ακόμη μεγαλύτερο «βάθος» και όφελος προτείνω να διαβάσετε το παρακάτω άρθρο μου:

 

«Εγώ - Υπερεγώ - Εκείνο και Πώς οι Δυναμικές Αυτές Λειτουργούν στην Καθημερινότητα μας»

https://www.facebook.com/notes/413408000058057/

 

4. Η Λαϊκίστικη Αντιμετώπιση του Ονείρου

Οι ονειροκρίτες τους οποίους εμπιστεύονται τα λαϊκά στρώματα όπου ανήκουν ακόμη και μορφωμένοι των οποίων η μόρφωση δεν άγγιξε τις εσωτερικές δομές της προσωπικότητάς τους, είναι χωρίς Βιβλική ή επιστημονική και ψυχολογική βάση. Στους ονειροκρίτες δεν ισχύουν κανόνες με κάποια συνέπεια και σοβαρότητα. Αντίθετα όλα κινούνται στη σφαίρα του λαϊκισμού και της προχειρότητας.

Αυτό που παρατηρεί κανείς είναι πολύ συχνά ένας φαύλος κύκλος. Δηλαδή, κάποιος που πιστεύει σε κάποια μορφή ερμηνείας των ονείρων τείνει να βλέπει τέτοιου είδους όνειρα τα οποία όπως είναι φυσικό ενισχύουν μέσα του στο ψυχολογικό επίπεδο τη συγκεκριμένη μέθοδο ερμηνείας, και πάει λέγοντας. Π.χ. κάποιος που πιστεύει πως όταν βλέπει όνειρο ότι του βγάζουν δόντι αυτό σημαίνει θάνατο, αυτό είναι πολύ πιθανό να φέρει κάποιο σχετικό όνειρο και μαζί με το όνειρο τον κρυφό φόβο ότι μπορεί το όνειρο να βγει αληθινό!!!!

Πέρα απ’ αυτό, μπαίνουμε όλο και περισσότερο στα «οικόπεδα» του Πνευματισμού – χωρίς όμως και να ανοίγουμε για συζήτηση το θέμα αυτό καθαυτό το οποίο είναι τεράστιο. Θα πούμε μόνο μερικά στοιχειώδη που αγγίζουν το θέμα μας, το θέμα Όνειρο! Υπάρχουν άτομα με κάποιες μάλλον ασαφείς ικανότητες – ας το ονομάσουμε «χάρισμα» ή καλύτερα «φυσικό χάρισμα» του διάμεσου = μέντιουμ. Κάποια τέτοια άτομα διαθέτουν μια ενισχυμένη διαίσθηση και προαίσθηση κλπ. με αποτέλεσμα να βλέπουν κάποια όνειρα που αφορούν, είναι δηλαδή προσανατολισμένα στο μέλλον. Λίγο πολύ όλοι μας βλέπουμε όνειρα που είναι κάποιας μορφής προεκτάσεις στο μέλλον, κάποιοι όμως το κάνουν κάπως … προκλητικά τόσο που το αποτέλεσμά τους «σοκάρει» ως ένα βαθμό. Στην ουσία δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα κάτι διαφορετικό ή «περίεργο» να συμβαίνει. Μπορεί μερικές φορές να πρόκειται για καθαρές συμπτώσεις, όχι όμως πάντα.

Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και κάποιες ενστάσεις που προκύπτουν από παραδείγματα και δηλώσεις της Βίβλου – Παλαιάς και Καινής Διαθήκης – τις οποίες ενστάσεις θα πρέπει τα άτομα αυτά να βρουν τρόπο να τις διαχειριστούν και οπωσδήποτε να τις πάρουν στα σοβαρά:

α. Άτομα με τέτοιες ικανότητες ή χάρισμα έχουν δυο επιλογές. Είτε να συνεχίσουν και να καλλιεργήσουν το «χάρισμα» που τους δόθηκε απ’ τη «φύση» ή απ’ τους γονείς τους ή να «κάνουν πίσω» και να δείξουν μια σκόπιμη «αδιαφορία» γι’ αυτό με το σκεπτικό ότι η καλλιέργειά του δημιουργεί προβλήματα στη σχέση τους με το Θεό και την κοινωνία των πιστών. Στο κάτω κάτω η ενασχόληση με το χάρισμα έχει σοβαρό ψυχικό κόστος και απώλεια ψυχοσωματικών εφεδρειών.

β. Να τονίσουμε εδώ πως γενικά η καλλιέργεια της τάσης – χαρίσματος ισοδυναμεί με ενεργή ανάμειξη στον Πνευματισμό. Σημαίνει ότι το άτομο δίνει προτεραιότητα στο χάρισμα και όσα αυτό προσφέρει και υπόσχεται. Ταυτόχρονα σημαίνει πως η ψυχική και πνευματική βλάβη που προκαλείται στο άτομο απ’ την ενασχόλησή του με τον Πνευματισμό το αφήνει αδιάφορο. Με λίγα λόγια η πρόκληση του Πνευματισμού έχει στην πράξη κατέχει την πρώτη θέση στη ζωή του.

γ. Ο Θεός ΔΕΝ θέλει οι πιστοί να επιδιώκουν να σκίσουν το πέπλο μυστηρίου του μέλλοντος. Τονίζει πως το μέλλον είναι δικό του και βρίσκεται στα δικά του χέρια. Ο Λόγος του και οι υποσχέσεις του θα πρέπει να αρκούν και να προσφέρουν ολοκλήρωση στο παιδί του Θεού.

δ. Όλο και περισσότεροι Χριστιανοί που ασχολούνται με τα όνειρα, κατά κύριο λόγο το κάνουν γιατί πιστεύουν πως ο Θεός τους έχει επιλέξει με κάποιο ξεχωριστό τρόπο σε σημείο που τους αποκαλύπτει πράγματα που αφορούν στο παρόν και στο μέλλον τόσο το δικό τους προσωπικά όσο και άλλων που «συναλλάσσονται» μαζί τους – ακόμη και των τοπικών εκκλησιών όπου ανήκουν. «Πρωταθλητές» στην Ονειρολογία είναι οι Πεντηκοστιανοί οι οποίοι στην πράξη και ουσιαστικά ασχολούνται με τον Πνευματισμό.
Δεν είμαι τόσο ενημερωμένος για το τί γίνεται στη χώρα μας, είμαι όμως καλά ενημερωμένος, από κείμενα γραμμένα από Πεντηκοστιανούς σε δικά τους περιοδικά, για το τι γίνεται στην Αμερική απ’ όπου στη συνέχεια «μεταλαμπαδεύονται» στον υπόλοιπο κόσμο. Στα κείμενα αυτά γίνεται εμφανές πως η πίστη τους στην ύπαρξη «προφητών» στις εκκλησίες τους φαίνεται πως τους δίνει το δικαίωμα να θεωρούν πως αυτοί κάνουν κουμάντο στη Μελλοντολογία, μέσω Ονειρολογίας εννοείται. Κάποιοι μάλιστα έγιναν τόσο δημοφιλείς που πολλοί απλοί πιστοί προσέφευγαν σ’ αυτούς και για θέματα αναζήτησης συντρόφου. Θυμάμαι ένα άρθρο στο πολύ γνωστό περιοδικό Charisma  που τους κατηγορούσε για υπερβολές και τους συνιστούσε να «κόψουν» λίγο τη φόρα που πήραν. Εννοείται βέβαια πως τα όνειρα που «ανέλυαν» ΔΕΝ ήταν τα όνειρα= σαφέστατα μηνύματα απ’ το Θεό στα οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω απ’ την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, αλλά τα συνηθισμένα ανθρώπινα όνειρα που χρειάζονται κάποιας μορφής Ονειροκρίτη – ή και ειδικούς «ονειροκρίτες» για να «αποκωδικοποιηθούν».

Οι πιστοί που ενδιαφέρονται να γνωρίσουν και να βιώσουν το θεϊκό θέλημα στη ζωή τους θα πρέπει:

Να πάρουν στα σοβαρά όλα τα εδάφια της Βίβλου που αναφέρθηκαν πιο πάνω τα οποία αναφέρονται στα οράματα ή όνειρα μέσω των οποίων ο Θεός μίλησε με ξεκάθαρα λόγια και και να μην τα μπερδεύουν και πολύ περισσότερο να μην τα βάζουν στο ίδιο επίπεδο σπουδαιότητας με τα καθαρά ανθρώπινα όνειρα που βλέπουν όλοι οι άνθρωποι.

Ιερεμίας 23:25-32, 16

Λέει ο Κύριος: «Άκουσα τις ανοησίες των προφητών που ισχυρίζονται ότι μιλούν εξ ονόματός μου. “Είδα όνειρο, είδα όνειρο!” λένε. Είναι όμως ψέματα… Ο προφήτης που έχει δει ένα όνειρο ας το διηγηθεί», λέει ο Κύριος. «Κι αυτός που άκουσε το λόγο μου ας τον διακηρύξει πιστά. Θα φανεί πού είναι το άχυρο και πού είναι το σιτάρι ... Γι’ αυτό εγώ είμαι εναντίον των προφητών εκείνων, που κλέβουν το μήνυμα ο ένας απ’ τον άλλον και ισχυρίζονται ότι το έχουν πάρει από μένα ... Είμαι εναντίον των προφητών που λέν’ για προφητείες τα όνειρά τους, τα διηγούνται και παραπλανούν το λαό μου με τα χονδροειδή ψεύδη τους..», λέει ο Κύριος.

Χρύσανθος Αθ. Θεοχάρης
05-01-2023

Αντικοινωνική Συμπεριφορά και ο Ψυχοπαθής: Ποια η Διαφορά;

 

Αντικοινωνική Συμπεριφορά και ο Ψυχοπαθής: Ποια η Διαφορά;

Sociopath vs. Psychopath: What's the Difference?

https://www.medicinenet.com/sociopath_vs_psychopath what_is_the_difference-news.htm?ecd=mnl_week_022522

Kara Mayer Robinson
Φεβρουάριος 22, 2022

Απόδοση – μετάφραση Χρύσανθος Θεοχάρης

Μπορεί να έχετε ακούσει διάφορους να αποκαλούν κάποιον «ψυχοπαθή» ή «αντικοινωνικό άτομο». Όμως ποιο είναι το πραγματικό νόημα αυτών των λέξεων;

Τους ορισμούς τέτοιων και παρόμοιων λέξεων δεν θα τους βρείτε σε επιστημονικά εγχειρίδια. Οι γιατροί δεν χρησιμοποιούν αυτές τις λέξεις στις επίσημες διαγνώσεις τους. Χρησιμοποιούν τον όρο Διαταραχή Αντικοινωνικής Προσωπικότητας.

Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν πως οι ψυχοπαθείς και οι αντικοινωνικές προσωπικότητες χαρακτηρίζονται από μια σειρά ειδοποιών στοιχείων που τις συνδέει μεταξύ τους. Τέτοιοι άνθρωποι διαθέτουν μια πολύ χαλαρή εσωτερική αίσθηση του τι είναι σωστό και τι λάθος. Επίσης παρουσιάζουν μια αδυναμία να κατανοήσουν ή να συμμεριστούν/ταυτιστούν με τα αισθήματα κάποιου άλλου ατόμου.  Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και κάποιες διαφορές μεταξύ τους.

Έχουν Συνείδηση Αυτά τα Άτομα;

Μια διαφορά ιδιαίτερης σημασίας ανάμεσα σ’ έναν ψυχοπαθή και ένα άτομο με αντικοινωνική συμπεριφορά είναι κατά πόσον ένα τέτοιο άτομο έχει συνείδηση – τη μικρή αυτή εσωτερική φωνούλα που έχουμε και η οποία μας ενημερώνει πως κάνουμε κάτι κακό, σύμφωνα με τον L. Michael Tompkins, EdD. Ο Tompkins είναι ψυχολόγος στο Κέντρο Θεραπείας Ψυχικής Υγείας του Σακραμέντο. 

Ο ψυχοπαθής δεν έχει συνείδηση. Αν σου πει ψέματα για να καταφέρει να σου κλέψει τα λεφτά σου, δεν θα αισθανθεί καθόλου τύψεις κι ενοχές αν και ίσως προσποιηθεί κάτι τέτοιο. Πιθανόν να παρατηρήσει πώς φέρονται οι άλλοι και να φερθεί κι αυτός με παρόμοιο τρόπο, αλλά και πάλι μάλλον θα πρόκειται για προσποίηση για να αποφύγει να τον «ανακαλύψουν» – λέει ο Tompkins.

Το άτομο με αντικοινωνική συμπεριφορά μάλλον έχει συνείδηση, όμως είναι αδύνατη. Γνωρίζει πιθανόν ότι το να σου πάρει τα λεφτά είναι κακό. Μπορεί πιθανόν να αισθανθεί κάποιες ενοχές ή ακόμη και τύψεις, όχι όμως αρκετές για να σταματήσουν τη συμπεριφορά του.

Και οι δύο έχουν έλλειμμα, δηλαδή στερούνται εμπάθειας με την έννοια της συμπάθειας – απ’ το συν-πάσχω - δεν έχουν δηλαδή την ικανότητα να μπουν στη θέση του άλλου και να κατανοήσουν πώς και τι αισθάνεται. Ιδιαίτερα όμως ο ψυχοπαθής υπολογίζει ελάχιστα τους άλλους, λέει ο Aaron Kipnis, PhD, συγγραφέας του βιβλίου The Midas Complex (Το Σύμπλεγμα -  ή Σύνδρομο - του Μίδα). Κάποιος με αυτόν τον τύπο της προσωπικότητας βλέπει τους άλλους σαν αντικείμενα που μπορεί να τα χρησιμοποιήσει προς όφελος του.

Δεν Είναι Πάντα Βίαιοι  

Στα έργα και τις σειρές της τηλεόρασης οι ψυχοπαθείς και οι τύποι με αντικοινωνική συμπεριφορά είναι συνήθως οι «κακοί» που σκοτώνουν ή βασανίζουν αθώους. Στην πραγματική ζωή κάποιοι με σύνδρομο αντικοινωνικής συμπεριφοράς μπορεί να είναι βίαιοι, οι περισσότεροι όμως δεν είναι. Αντίθετα χρησιμοποιούν χειραγώγηση  και απερίσκεπτη συμπεριφορά για να πετύχουν αυτό που θέλουν.

«Στη χειρότερες περιπτώσεις, πρόκειται για  παγερούς  και ραδιούργους φονιάδες», τονίζει ο Aaron Kipnis.  Άλλοι, προσθέτει, διαθέτουν όλες τις τεχνικές και τα κόλπα που χρειάζονται για να αναρριχηθούν στα πιο ψηλά σκαλοπάτια της ιεραρχίας, ακόμη και αν είναι αναγκαίο να κάνουν κάποιον να πονέσει προκειμένου αυτοί να φτάσουν εκεί που θέλουν.

Τώρα αν εσύ αναγνωρίζεις κάποια απ’ αυτά τα γνωρίσματα σε κάποιο μέλος της οικογένειας σου ή σε κάποιο συνάδελφο στην εργασία σου, ίσως μπεις στον πειρασμό να νομίσεις πως συμβιώνεις ή είσαι συνάδελφος με κάποιον ψυχοπαθή ή κάποιον που έχει σύνδρομο αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Όμως απλά και μόνο επειδή κάποιο άτομο είναι σκληρός τύπος ή ατομιστής, δεν σημαίνει απαραίτητα πως έχουν κάποιο σύνδρομο.

«Ανάλγητος και Αναίσθητος Ψυχοπαθής» απ’ τη μια __ «Ευέξαπτος και Καβγατζής Τύπος Αντικοινωνικής Συμπεριφοράς» απ’ την άλλη

Δεν είναι εύκολη υπόθεση για κάποιον να εντοπίσει και να ταυτοποιήσει έναν ψυχοπαθή γιατί είναι σε θέση να φερθούν έξυπνα, να επιδείξουν αξιαγάπητη συμπεριφορά και βέβαια μπορούν κάλλιστα να μιμηθούν θετικά συναισθήματα. Μπορούν να προσποιηθούν πως ενδιαφέρονται για σας, στην πραγματικότητα όμως το πιθανότερο είναι να αδιαφορούν παντελώς για σας.

«Είναι ταλαντούχοι ηθοποιοί των οποίων η μοναδική αποστολή είναι να χειραγωγήσουν ανθρώπους για το δικό τους προσωπικό όφελος», επιμένει ο Tompkins.

Τα άτομα με αντικοινωνική συμπεριφορά είναι κατά κανόνα λιγότερο ικανά να προσποιηθούν πως συμφωνούν. Δείχνουν ξεκάθαρα πως δεν τους ενδιαφέρει κανένας πέρα και έξω απ’ τον εαυτό τους. Συχνά κατηγορούν άλλους για όλα και έχουν έτοιμες τις δικαιολογίες για τη δική τους συμπεριφορά.

Κάποιοι ειδικοί βλέπουν τους τύπους με αντικοινωνική συμπεριφορά σαν «ευέξαπτους και καβγατζήδες».  Οι ενέργειες τους φανερώνουν πως δεν σκέφτονται καθόλου τι συνέπειες θα έχουν οι ενέργειες τους στους άλλους.

Οι ψυχοπαθείς είναι ανάλγητοι, αναίσθητοι και ραδιούργοι.  Σχεδιάζουν την κάθε τους κίνηση με ιδιαίτερη φροντίδα, χρησιμοποιούν την επιθετικότητα με τρόπο καλοσχεδιασμένο ώστε να τους δώσει αυτό που επιθυμούν. Αν ο στόχος είναι περισσότερα χρήματα ή υπόληψη και φήμη στο γραφείο, για παράδειγμα, θα καταστρώσουν ένα σχέδιο να βγάλουν απ’ τη μέση κάθε εμπόδιο που είναι στο δρόμο τους, ακόμη και αν πρόκειται για τη δουλειά ή την υπόληψη κάποιου άλλου.

Εγκεφαλικές Διαφορές

Πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν ότι ο εγκέφαλος ενός ψυχοπαθή  δεν είναι όπως των άλλων ανθρώπων. Είναι πιθανό να έχει ανιχνεύσιμες διαφορές οι οποίες καθιστούν το άτομο αυτό να δύσκολο να κατανοήσει και να συλλάβει τον πόνο και τη θλίψη κάποιου άλλου.

Οι διαφορές αυτές μπορούν να τροποποιήσουν ακόμη και βασικές σωματικές λειτουργίες. Για παράδειγμα, οι περισσότεροι άνθρωποι όταν βλέπουν αίμα ή βία σε ένα κινηματογραφικό έργο, η καρδιά τους χτυπάει πιο γρήγορα, η αναπνοή τους επίσης, και οι παλάμες τους ιδρώνουν.

Ένας ψυχοπαθής έχει ακριβώς τις αντίθετες  αντιδράσεις. Αυτός γίνεται πιο ήρεμος. Ο Kipnis λέει πως αυτό το χαρακτηριστικό βοηθάει τους ψυχοπαθείς να είναι άφοβοι και να ασχολούνται με συμπεριφορές που συνεπάγονται ρίσκο.

«Δεν φοβούνται τις συνέπειες που μπορεί να προκαλέσουν οι ενέργειες τους», λέει χαρακτηριστικά.

Διαταραχή Αντικοινωνικής Προσωπικότητας*

                       Διαταραχή Αντικοινωνικής Προσωπικότητας**                                                            Antisocial personality disorder

https://www.mayoclinic.org/

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/antisocial-personality-disorder/symptoms-causes/syc-20353928

Μετάφραση Χρύσανθος Θεοχάρης

ΣΥΝΟΨΗ

Η Διαταραχή Αντικοινωνικής Προσωπικότητας/Συμπεριφοράς, που μερικές φορές αποκαλείται απλά αντικοινωνικότητα, είναι η διανοητική διαταραχή κατά την οποία κάποιο άτομο παρουσιάζει, σε μόνιμη βάση, πλήρη αδιαφορία για το τι είναι σωστό ή λάθος ενώ ταυτόχρονα/παράλληλα δεν δείχνει κανένα σεβασμό για τα δίκαια και τα συναισθήματα των άλλων. Οι άνθρωποι με διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας έχουν την τάση να ανταγωνίζονται τους άλλους, να χειραγωγούν και παραποιούν τις θέσεις τους ή ακόμη και να τους  συμπεριφέρονται με σκληρότητα και ανελέητη/σκληρόκαρδη αδιαφορία. Δεν δείχνουν να αισθάνονται καθόλου ένοχές ή μεταμέλεια για αυτή τη συμπεριφορά τους.

Άτομα με διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας συχνά παραβιάζουν το νόμο και καταλήγουν να γίνονται παραβατικά άτομα, ποινικοί εγκληματίες /αναπτύσσουν εγκληματική συμπεριφορά. Τείνουν προς το ψέμα, συμπεριφέρονται με βιαιότητα ή έντονη παρορμητικότητα, και βέβαια αντιμετωπίζουν προβλήματα χρήσης ουσιών [ναρκωτικών] και οινοπνεύματος. Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών, άτομα με αυτή τη διαταραχή κατά κανόνα δεν είναι σε θέση να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους προς την οικογένεια, την εργασία ή τις σπουδές τους.

Συμπτώματα

Στις ενδείξεις, σημεία και συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη διαταραχής αντικοινωνικής προσωπικότητας είναι δυνατόν να περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

      •       Αδιαφορία για τι είναι πρέπον/σωστό και τί απρεπές/λάθος

•      Επιμονή στο ψέμα ή την απάτη με στόχο την εκμετάλλευση των άλλων
•      Σκληρόκαρδη αδιαφορία, κυνικότητα και έλλειψη σεβασμού προς τους             άλλους

       •      Πονηριές, εξυπνάδες, αστεία κ αι άλλα κόλπα για να καταφέρουν να                              χειραγωγήσουν τους άλλους για προσωπικό όφελος ή προσωπική                                    ευχαρίστηση

       •      Αλαζονικό πνεύμα, αίσθηση ανωτερότητας, πείσμα και ισχυρογνωμοσύνη
       •      Επαναλαμβανόμενα προβλήματα με το Νόμο και βέβαια σοβαρή                                              παραβατικότητα
       •      Επαναλαμβανόμενη παραβίαση των δικαιωμάτων των άλλων μέσω                                εκφοβισμού και ανεντιμότητας 

•     Παρορμητικότητα ή αλλιώς παράλειψη ή αδυναμία έγκαιρου προγραμματισμού     
•     Εχθρικότητα, σημαντική ευερεθιστότητα, αναστάτωση, επιθετικότητα ή            χρήση βίας                   
  
•     Έλλειψη κατανόησης/συμπόνιας και έλλειψη/απουσία τύψεων ή                          μεταμέλειας για τη ζημιά/κακό που προκάλεσε στους άλλους

•                 Αχρείαστα ρίσκα για επικίνδυνες ενέργειες ή επικίνδυνη συμπεριφορά χωρίς σκέψη          για τη δική του ασφάλεια αλλά και των άλλων

      •       Ανθρώπινες σχέσεις υποβαθμισμένες ή βασισμένες στην κατάχρηση και τις προσβολές

      •       Ανικανότητα να σκεφτεί τις αρνητικές συνέπειες της συμπεριφοράς του                                           αλλά και χωρίς διάθεση ή σκέψη να πάρει μαθήματα απ’ αυτές
      •       Πεισματικά ανεύθυνος και επανειλημμένα αδιάφορος να εκπληρώσει τις                                         υποχρεώσεις στη δουλειά και στα οικονομικά 

Ενήλικοι με Διαταραχή Αντικοινωνικής Προσωπικότητας κατά κανόνα παρουσιάζουν συμπτώματα διαταραχής στη συμπεριφορά τους πριν την ηλικία των 15. Σημάδια και συμπτώματα διαταραχής στη συμπεριφορά περιλαμβάνουν σοβαρά και επίμονα προβλήματα συμπεριφοράς όπως:

         •       Επιθετικότητα προς ανθρώπους και ζώα
         •       Καταστροφή περιουσίας [έπιπλα κττ]
         •       Εξαπάτηση
         •       Κλοπή
         •       Σοβαρές παραβιάσεις κανόνων
 
Παρόλο ότι η διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας θεωρείται ισόβια [διαρκεί σ’ όλη τη ζωή] σε κάποια άτομα, κάποια συμπτώματα – ιδιαίτερα η καταστροφική και η παραβατική/εγκληματική συμπεριφορά – είναι δυνατόν να υποχωρεί κάπως με τον καιρό. Δεν είναι όμως ξεκάθαρο αν αυτή η υποχώρηση είναι αποτέλεσμα της ηλικίας ή αν οφείλεται στη σταδιακή συνειδητοποίηση των συνεπειών της αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

Αιτίες

Η προσωπικότητα αποτελεί συνδυασμό σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών που κάνουν τον καθένα μας μοναδικό / που δίνουν στον καθένα τη μοναδικότητά του. Αποτελεί τον τρόπο που οι άνθρωποι βλέπουν, αντιλαμβάνονται και αλληλοσχετίζονται με τον έξωτερικό κόσμο καθώς και ο τρόπος που βλέπουν τον εαυτό τους. Η προσωπικότητα διαμορφώνεται κατά την παιδική ηλικία, ενώ στη συνέχεια διαμορφώνεται μέσα απ’ τις αλληλεπιδράσεις και την επικοινωνία γενικά μεταξύ των κληρονομικών τάσεων και τους παράγοντες του περιβάλλοντος.

Η ακριβής αιτία ή αιτίες της διαταραχής της αντικοινωνικής προσωπικότητας δεν είναι γνωστή/γνωστές, όμως

      •    Τα γονίδια μπορεί να σε καταστήσουν ευάλωτο στη διαταραχή της αντικοινωνικής προσωπικότητας – ενώ οι συνθήκες της ζωής να πυροδοτήσουν / δώσουν το έναυσμα για την ανάπτυξή της
       •    Οι αλλαγές στον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλος πιθανόν να προέκυψαν κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του εγκεφάλου

Παράγοντες … προδιαθέσεις

Κάποιοι παράγοντες φαίνεται πως αυξάνουν τον κίνδυνο/πιθανότητα ανάπτυξης της διαταραχής αντικοινωνικής προσωπικότητας, όπως:

      •         Διάγνωση παιδικής διαταραχής συμπεριφοράς
      •         Οικογενειακό ιστορικό διαταραχής αντικοινωνικής προσωπικότητας ή                                   άλλων ανωμαλιών της προσωπικότητας ή ανωμαλίες διανοητικής/ψυχικής υγείας
      •         Αν έχει υποστεί κακοποίηση ή παραμέληση κατά την παιδική ηλικία
      •         Ασταθής, βίαια, χαοτική οικογενειακή ζωή κατά την παιδική ηλικία

Οι άρρενες κινδυνεύουν περισσότερο παρά οι γυναίκες να τους προκύψει διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας

Επιπλοκές

Επιπλοκές, συνέπειες και προβλήματα που μπορεί να φέρει η διαταραχή αντικοινωνικής προσωπικότητας μπορεί να είναι ανάμεσα στ’ άλλα – για παράδειγμα:

       •        Κακοποίηση συζύγου ή κακοποίηση παιδιών ή παραμέληση παιδιών
       •        Προβλήματα με οινόπνευμα/-τώδη και χρήση ουσιών
       •        Έχει κάνει σε κρατητήριο ή σε φυλακή
       •         Ανθρωποκτονικές ή αυτοκτονικές συμπεριφορές
       •         Έχει άλλα διανοητικά προβλήματα και διαταραχές υγείας, όπως κατάθλιψη ή                                άγχος / αγχώδεις διαταραχές
       •         Χαμηλού κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου καθώς και άστεγος
       •         Πρόωρος θάνατος συνήθως λόγω βίας

Πρόληψη

Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος για κάποιον που έχει τις προϋποθέσεις επικινδυνότητας να αναπτύξει τη διαταραχή αντικοινωνικής συμπεριφοράς προσωπικότητας, να καταφέρει να προλάβει και να αποφύγει την ανάπτυξη της στη ζωή του. Επειδή πιστεύεται πως η αντικοινωνική συμπεριφορά έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία, είναι πιθανό οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι παιδίατροι να μπορέσουν να εντοπίσουν/επισημάνουν κάποια προειδοποιητικά σημάδια. Ίσως αποβεί χρήσιμο να γίνει ταυτοποίηση των παιδιών εκείνων που έχουν τα περισσότερα στοιχεία επικινδυνότητας, όπως παιδιά που δείχνουν να έχουν σημάδια διαταραχής συμπεριφοράς και στη συνέχεια να προσφέρουν έγκαιρες παρεμβάσεις.  

**Εννοείται ότι όλα τα παραπάνω δεν τα συναντούμε ούτε σε όλα τα περιστατικά ούτε σε όλα στον ίδιο βαθμό.

*** Τονισμένα σημεία απ' το μεταφραστή για επισήμανση ιδιαίτερης σπουδαιότητας